لاین فن (یا هواکش خطی) یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های تهویه صنعتی و ساختمانی است که برای هدایت و توزیع هوا در کانال‌ها و مسیرهای بسته طراحی شده‌است. این نوع فن‌ها به دلیل ساختار خطی و امکان نصب داخل کانال‌های هواکش یا سقف کاذب، در پروژه‌های تهویه مطبوع، تهویه صنعتی، آشپزخانه‌های صنعتی، سیستم‌های اگزاست و بازیافت هوا بسیار کاربرد دارند. در تهران و ایران، با رشد ساختمان‌سازی و توجه بیشتر به کیفیت هوای داخل ساختمان، لاین فن‌ها به‌عنوان یک راه‌حل جمع‌وجور و کارآمد برای انتقال هوا و کاهش نویز شناخته می‌شوند. در این صفحه — مطابق با قالب همیشگی — بررسی کامل عملکرد، انواع، جدول مقایسه، قیمت، راهنمای خرید، مزایا، معایب و کاربردهای لاین فن ارائه شده است تا خریداران و مهندسان تاسیسات در تهران و سایر نقاط ایران بتوانند انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشند.
محلی: تهران، ایران — محتوای راهنما و مراجع قیمت/نصب بر اساس بازار داخلی و نیازهای اجرایی در تهران تدوین شده است.
اعلام کلمات کلیدی LSI مورد استفاده
قبل از ادامه: در متن زیر از کلمات کلیدی LSI مرتبط استفاده خواهد شد تا سئوی مطلب افزایش یابد. لیست LSIهای مورد استفاده:
- لاین فن — هواکش خطی — هواکش کانالی
- فن صنعتی — بلور (blower) — axial fan
- تهویه — کانال کشی — CFM (دبی هوا)
- نویز (دسی‌بل) — راندمان — موتور الکتریکی
۲. انواع لاین فن (هواکش خطی) و توضیحات
لاین فن‌ها به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای شرایط خاصی مناسب‌اند:
لاین فن کانالی (Inline Duct Fan)
مناسب برای نصب در مسیرهای کانال‌کشی؛ دارای بدنه استوانه‌ای یا مربعی که داخل کانال قرار می‌گیرد. معمولاً برای انتقال هوا بین اتاق‌ها یا برای سیستم‌های اگزاست استفاده می‌شود.
لاین فن اکسیال (Inline Axial Fan)
نوعی هواکش خطی با پروانه محوری که دبی هوای بالا و افت فشار کم دارد؛ برای مسیرهای کوتاه و با افت فشار کم مناسب است.
لاین فن سانتریفیوژ (Inline Centrifugal/Blower)
ساختار پره‌ای و حجمی‌تر دارد؛ فشار استاتیک بیشتری ایجاد می‌کند و برای کانال‌های بلند یا فیلتراسیون مناسب‌تر است.
۳. جدول مقایسه مشخصات فنی و قیمت (نمونه‌ها — بازار تهران)
قبل از جدول، توضیح: جدول زیر نمونه‌ای مقایسه‌ای از سه کلاس رایج لاین فن در بازار تهران را نشان می‌دهد. قیمت‌ها حدودی و قابل تغییر هستند؛ برای قیمت دقیق‌تر به فروشندگان محلی در تهران مراجعه کنید.
| مدل / نوع |
دبی هوا (CFM) |
فشار استاتیک (Pa) |
توان موتور (W) |
نویز (dB) |
قیمت حدودی در تهران (تومان) |
| لاین فن اکسیال کوچک |
200 - 600 |
30 - 80 |
50 - 150 |
35 - 48 |
۳,۵۰۰,۰۰۰ - ۶,۵۰۰,۰۰۰ |
| لاین فن سانتریفیوژ متوسط |
600 - 1500 |
150 - 400 |
200 - 800 |
45 - 60 |
۷,۵۰۰,۰۰۰ - ۱۸,۰۰۰,۰۰۰ |
| بلوور کانال صنعتی (Inline Blower) |
1500 - 5000+ |
300 - 900 |
800 - 3000 |
55 - 75 |
۱۸,۰۰۰,۰۰۰ - ۶۵,۰۰۰,۰۰۰+ |
۴. ویژگی‌های مهم لاین فن
پیش از لیست، توضیح: در فهرست زیر هر ویژگی با توضیح مفصل آورده شده است تا نقش آن در انتخاب لاین فن روشن شود.
- دبی هوا (CFM): تعیین‌کننده ظرفیت تهویه؛ برای فضایی با حجم مشخص باید CFM مناسب محاسبه شود.
- فشار استاتیک: مهم برای کانال‌های طولانی و فیلترها؛ فن‌های سانتریفیوژ فشار استاتیک بالاتری تولید می‌کنند.
- توان و مصرف انرژی: انتخاب موتور با راندمان بالا مصرف برق را کاهش می‌دهد؛ موتورهای با راندمان IE2/IE3 ترجیح داده می‌شوند.
- میزان نویز (dB): در ساختمان‌های مسکونی و اداری نویز پایین اهمیت ویژه دارد؛ لاین فن‌های با عایق صوتی یا محفظه کم‌صدا مناسب‌ترند.
- ابعاد و نصب: کوچک بودن و امکان قرارگیری داخل کانال مزیت است؛ اما دسترسی برای سرویس باید در نظر گرفته شود.
- جنس بدنه و مقاومت در برابر رطوبت/خورنده‌ها: در کاربردهای صنعتی انتخاب بدنه استیل یا پوشش ضدخوردگی ضروری‌ست.
۵. خرید لاین فن
راهنمای خرید: ابتدا نیاز واقعی (دبی و فشار لازم) را محاسبه کنید. در تهران، فروشندگان معتبر را از طریق شبکه تامین تاسیسات، بازار تاسیسات و نمایشگاه‌های صنعتی بیابید. حتماً موارد زیر را هنگام خرید بررسی کنید:
نکات قبل از خرید
- گارانتی و خدمات پس از فروش در تهران و کشور
- مشخصات فنی دقیق و دیتاشیت
- مطابقت با استانداردهای ایمنی و الکتریکی
- امکان سرویس و تعویض قطعات
۶. قیمت لاین فن
قیمت‌ها بسته به نوع، ظرفیت، برند و شرایط بازار متغیر است. در جدول بالا نمونه‌ای از بازه‌های قیمت را دیدید. برای برآورد هزینه نصب در تهران به قیمت فن، قیمت کانال‌کشی، قیمت متعلقات (فلنج، لرزه‌گیر، دمپر، الکتروموتور خاص) و هزینه نصب توجه کنید.
۷. فروش لاین فن — نکات فروشنده و تامین‌کننده
اگر فروشنده هستید یا قصد تامین دارید: ارائه دیتاشیت، نمونه نصب‌شده در پروژه‌های تهران، ارائه خدمات نصب و راه‌اندازی، و تضمین قطعات مصرفی باعث اعتماد خریدار می‌شود. همچنین ارائه محاسبات نمونه (CFM مورد نیاز برای یک فضای مشخص) ارزش افزوده ایجاد می‌کند.
۸. راهنمای خرید لاین فن (گام‌به‌گام)
- محاسبه دقیق بار تهویه و دبی مورد نیاز (CFM) برای فضای هدف.
- تعیین افت فشار کانال و انتخاب فن بر اساس منحنی عملکرد.
- انتخاب نوع مناسب: اکسیال برای مسیرهای کوتاه، سانتریفیوژ برای فشار بیشتر.
- بررسی نویز و انتخاب مدل کم‌صدا در فضاهای حساس.
- اطمینان از گارانتی، منابع تامین قطعات و خدمات در تهران/ایران.
۹. مزایای خرید لاین فن
لاین فن‌ها جمع‌وجور، قابل نصب در کانال و با بازده مناسب هستند. برخی از مزایا:
- فضای نصب کم و امکان تعبیه داخل کانال
- قابلیت افزایش یا کاهش ظرفیت با تغییر مدل یا سرعت
- قابلیت نصب آسان در سیستم‌های موجود
۱۰. معایب و محدودیت‌ها
در کنار مزایا، محدودیت‌هایی نیز وجود دارد که در انتخاب باید در نظر گرفت:
- در برخی مدل‌ها دسترسی سرویس محدود است.
- اگر انتخاب اشتباه باشد (نقد بستن به افت فشار) عملکرد مطلوب حاصل نمی‌شود.
- بعضی مدل‌های ارزان ممکن است نویز بالا یا مصرف انرژی زیاد داشته باشند.
۱۱. کاربردهای لاین فن
کاربردها گسترده و شامل تهویه مکانیکی ساختمان‌ها، اگزاست آشپزخانه‌های صنعتی، تهویه سرویس‌ها، سیستم‌های تهویه صنعتی کارخانجات، سالن‌های ورزشی، گلخانه‌ها و سیستم‌های تهویه در پارکینگ‌هاست. در تهران به‌دلیل تراکم ساخت‌وساز و نیاز به کنترل کیفیت هوای داخل، کاربردهای لاین فن روز‌به‌روز بیشتر می‌شود.
۱۲. نتیجه‌گیری
انتخاب لاین فن مناسب ترکیبی از محاسبه دقیق نیاز (CFM و فشار)، توجه به نویز و مصرف انرژی، و در نظر گرفتن شرایط نصب و نگهداری است. در بازار تهران و ایران، تامین‌کنندگان معتبر که دیتاشیت فنی، گارانتی و خدمات پس از فروش داشته باشند را اولویت دهید. برای پروژه‌های مسکونی و اداری، مدل‌های کم‌صدا و با راندمان بالا توصیه می‌شوند؛ در مصارف صنعتی نیز مدل‌های سانتریفیوژ یا بلوور با فشار استاتیک بیشتر مناسب‌اند. در نهایت، همکاری با یک مهندس تاسیسات برای محاسبات دقیق و انتخاب صحیح، هزینه‌های طولانی‌مدت را کاهش می‌دهد و کیفیت هوای داخل را بهبود می‌بخشد.
سوالات متداول لاین فن
لاین فن چیست و چه تفاوتی با فن اکسیال معمولی دارد؟
لاین فن (هواکش خطی) نوعی فن است که معمولاً برای نصب داخل کانال و جهت انتقال هوا بین نقاط استفاده می‌شود. تفاوت اصلی با فن اکسیال معمولی در طراحی کانال‌محور و گاهی در شکل بدنه و اتصال به کانال است؛ عملکرد پروانه مشابه اما طراحی برای قرارگیری در مسیر کانال انجام شده‌است.
برای انتخاب ظرفیت چه پارامترهایی را باید محاسبه کنم؟
ابتدا حجم فضای مورد نظر و تعداد تعویض هوا در ساعت (ACH) یا نیاز CFM را مشخص کنید. سپس افت فشار کانال و فیلترها را برآورد کرده و بر اساس منحنی فن مناسب انتخاب کنید.
کدام نوع لاین فن برای آشپزخانه صنعتی مناسب‌تر است؟
معمولاً فن‌های سانتریفیوژ یا بلوور با فشار استاتیک بالاتر برای آشپزخانه‌های صنعتی گزینه بهتری هستند، زیرا می‌توانند دود، چربی و افت فشار ناشی از فیلترها را بهتر مدیریت کنند.
چطور نویز لاین فن را کاهش دهم؟
استفاده از مدل‌های کم‌صدا، نصب لرزه‌گیر و عایق صوتی روی کانال، انتخاب سرعت مناسب و استفاده از محفظه‌های کاهش صدا موثر است.
آیا لاین فن‌ها در تهران به‌راحتی سرویس می‌شوند؟
بله؛ با انتخاب مدل‌هایی که دسترسی سرویس و تعویض پروانه و موتور آسان دارند و با وجود تامین‌کنندگان محلی در تهران، سرویس و نگهداری معمولا امکان‌پذیر است.
آیا می‌توانم لاین فن را با اینورتر کنترل کنم؟
بله؛ استفاده از درایو (VFD/اینورتر) می‌تواند مصرف انرژی را کاهش دهد و کنترل دقیق‌تری روی دبی هوا فراهم آورد. مطمئن شوید موتور فن برای کنترل با فرکانس سازگار است.
برای محیط‌های خورنده چه نکاتی را رعایت کنم؟
بدنه استیل یا پوشش ضدخوردگی، یاتاقان‌های مجهز به محافظ و انتخاب پروانه‌های مناسب برای مقاومت در برابر مواد شیمیایی توصیه می‌شود.
چه مدارکی از فروشنده بخواهم؟
دیتاشیت فنی، گواهی استاندارد (در صورت وجود)، برگه گارانتی و توضیحات مربوط به خدمات پس از فروش و تامین قطعات در تهران/ایران.
نقاط قوت لاین فن داخلی در مقایسه با وارداتی چیست؟
مزیت اصلی تامین سریع‌تر قطعات و خدمات پس از فروش، قیمت رقابتی‌تر و تطابق بهتر با نیازهای محلی است؛ اما در برخی موارد مدل‌های وارداتی ممکن است عملکرد خاص یا راندمان بالاتری ارائه دهند.